Artvin’in Çoruh Nehri kıyısındaki bölgelerinde yetişen özellikle de Yusufeli ve Artvin Merkez’de sıkça görülen zeytin ağacından elde edilir. Çoruh Nehri kıyısında yetiştiği için farklı özelliklere sahip olan zeytin sıkça talep görür.
Zeytin ağacı; insanlık tarihi ile birlikte var olup barışın, kutsallığın, aşkın, yaşamın, bilginin, asaletin, arınmanın, adaletin, ölümsüzlüğün ve her ölüme yaklaşıldığında yeniden dirilişin simgesidir. Zeytin ağacı Gücün ve Asaletin dünya üzerindeki simgesidir. Zeytin ağacı cennette yer alan iki ağaçtan birisidir. Biri “Gerçek Ağacı” olarak bilinen İncir Ağacı olup diğeri ise “Ölmez Ağacı” olarak bilinen Zeytin Ağacıdır. Zeytin ağacı ölümsüzlüğün simgesidir. Geç büyüse de kolay kolay ölmez. Her ölüme yüz tuttuğunda ağaç alt taraftan yeniden filizlenip, sürgünlerinde hayatına devam eder. Zahmetsiz bir ağaçtır. Çok özel bir bakım gerektirmeden yüzlerce hatta binlerce yıl varlığını sürdürebilir
Zeytin ağacı adeta yaşlı bir bilge gibidir. Bilgenin yaşı ilerledikçe yüzündeki çizgiler artarken ağaç yaşlandıkça boğumları artmaya başlar. Bilge hayatın izlerini yüreğinde, zeytin ağacı ise zamanın ve doğanın acımasızlığını boğumlarında gizler. Bilge yaşlandıkça çevresine ışık saçarken, ağaç büyüdükçe dalları yukarıya doğru uzamaya başlar. Dal meyve vermeye başladığında kendiliğinden yataylaşır.
Zeytin ağacı rüzgârla dost olsa da soğuğu sevmez. Hava sıcaklığı çok kısa süreli olmak kaydıyla -7 ºC ye kadar düşüş gösterdiğinde direnebilir soğuğa. Fakat süre uzadığında ve sıcaklık -7 ºC nin altına düşmeye başladığında önce gözler, somaklar, uç sürgünleri, dane, yaprak, ince dal ve dalcıklar, gövde ve turplar sırasıyla zarar görürler. Soğuk hava devam ettikçe aşırı yaprak dökümü, kabuk çatlaması, önce ince sonra ise kalın dalların ölümü şeklinde devam eder. Don durumunda ise ağaç kökleri tamamen donabilir.
Hava sıcaklığındaki aşırı düşüş ve yükselmeler ürüne zarar verir.
Zeytin ağacı için en ideal yağış miktarı yıllık 700-800 mm dir. Yağmur ve sulama danenin büyümesini ve sofralık değerine doğrudan etki eder. Zeytin kısmen nemi sevmediği için denizden 1-2 km içeriye dikilmesi daha iyidir. Akdeniz ve Ege bölgelerinde kısmen denize yakın kısımlarda da zeytinlikler bulunmaktadır. Burada göz önünde tutulması gereken en önemli husus nemin yanı sıra rüzgârın yönüdür.Kökleri çok derinlere indiğinden yüzeyde geçirgen olup suyu derinde hapseden topraklarda daha verimli olur.
Fransiz Coupine göre zeytin ağacı “zeytin fakir toprakların zengin bitkisi”dir. Her ne kadar Zeytin ağacının seçici olmadığı söylense de ışığı rahat görebileceği kalkerli-kumlu ve derin nemli toprakları sever.
Zeytinin Faydaları
* Yapılan araştırmalarda dünya üzerinde yaşı 2.000 üzerinde olan birçok zeytin ağacı bulunmuştur. Bu ağaçlar bilimsel çalışmalarda uzun ömürlülüğe işaret olarak kabul edilmiştir.
* Zeytin, Zeytinyağı ve Zeytin yaprağı eski Mısırlılar tarafından gerek tüketim gerekse medikal anlamda yaygın bir şekilde kullanılmıştır.
* Zeytin yaprağında bulunan Oleuropeitt maddesi, ağaçları hastalık ve zararlılardan koruyan madde olduğu yapılan araştırmalarda ortaya çıkmıştır. Modern tıpta son yıllarda Oleuropeitt maddesi üzerinde çalışmalar arttırılmıştır
* Zeytin yapraklarından bulunan Kalsiyum Elenolate, genel zararlı olan virüs, bakteri ve mantarları yok etme özelliğine sahiptir.
* Yapılan bilimsel çalışmalar Zeytinyağının, içerdiği E vitamininin insan hücrelerinin yenilenmesine katkıda bulunarak yaşlanmayı geciktirdiği, beyin fonksiyonları üzerindeki yıpratıcı etkisini azalttığı, cildi güzelleştirdiği ve haricen kullanıldığında saçlara parlak bir görünüm kazandırdığı, kanıtlanmıştır.
* Dünya sağlık teşkilatı (WHO) kalp krizi ve kalp hastalıklarına en az Girit Adasında rastlandığını ve burada yaşayan insanlarda kalp krizi riskinin en alt düzeyde bulunduğunu rapor etmiştir. (Girit Adası eski çağlardan günümüze zeytinyağı merkezidir)
* Zeytinde kansere karşı etkili birçok maddenin yanı sıra A,D,E ve K vitaminleri de mevcuttur. Bu vitamin ve maddelerin kanser tümörlerinin oluşumunu engellediği ve Radyoaktivitece karşı vücudu koruduğu tespit edilmiştir.
* Zeytinin mide asitliğini azaltarak Gastrit ve Gastroduodenal ülserlere karşı koruyucu özellikleri bulunduğu belirlenmiştir.
* Zeytinin içeriğindeki E, A, D ve K vitaminlerinin çocuklarda kemik ve diş gelişimine yardımcı olduğu, kalsiyum kaybını engelleyerek kemikleri güçlenmesine katkı sağladığı, yaşlılarda ise kemik erimesi (osteoporoz)'u azalttığı yapılan çalışmalardan anlaşılmıştır.
* Zeytin karaciğerin dostudur. Ayrıca sindirim bozuklukları, safra kesesi hastalıkları ve safra kesesi taşında, bağırsak kanserinde ve sarılıkta faydalı olduğu yapılan bilimsel çalışmalarca kanıtlanmıştır.
Artvin Zeytinin çeşitleri vardır.
Butko, çamış, sele ve salamura zeytin olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca beyaz zeytin’de önemlidir. Bu zeytin çeşitleri ham işlenmemiş halde, yada işlenmiş halde de satılmaktadır. Bunların yanı sıra kavrulmuş zeytinde revaçta olan zeytin çeşitleri kapsamındadır.